Services – Uzm. Dr. Emrah Yıldız Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı l Gaziantep Psikiyatri l Gaziantep Psikoterapi

Bilişsel Davranışçı Terapi

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), duygu, düşünce ve davranışların birbirleriyle ilişkili olduğunu kabul eden bir terapi yaklaşımıdır.
BDT, bireyin duygusal sıkıntıları ve sorunları üzerinde odaklanırken, bu duyguları etkileyen düşünce kalıplarını ve davranışları değiştirmeyi hedefler. Bu terapi, bireyin sorunlarına nasıl baktığını (düşünceler), bu düşüncelerin onların duygusal durumlarını nasıl etkilediğini ve bu duygusal durumların nasıl davranışlara yol açtığını anlamasını sağlar.

Ardından, bireyin düşünce ve davranışlarını değiştirmek için danışana bazı teknikler öğretilir. Tedavi süresince, danışana seans içerisinde öğrendiği teknikleri pratik haline getirebilmesi için ev ödevleri verilir.
BDT’nin temel prensiplerinden biri, kişinin kendi içindeki olumsuz düşünce kalıplarını fark etmesi ve bunları daha gerçekçi ve olumlu bir bakış açısıyla değiştirmesidir. Terapist, bireyin bu düşünce kalıplarını sorgulamasına ve alternatif, daha yapıcı düşünceler geliştirmesine yardımcı olur.

Tedavi süresince, danışana seans içerisinde öğrendiği becerileri pratik haline getirmesi için ev ödevleri verilir. BDT, bireyin problem çözme becerilerini geliştirmesine ve olumsuz düşünceler yerine olumlu düşünce ve davranışları benimsemesine odaklanır.

Bu, bireyin sorunlarla daha sağlıklı bir şekilde başa çıkmasını sağlar. BDT, depresyon, anksiyete, obsesif-kompulsif bozukluk, yeme bozuklukları, panik atak, sosyal fobi gibi birçok psikolojik sorunun tedavisinde etkili bir şekilde kullanılmaktadır.
Hem bireysel terapi hem de grup terapisi şeklinde uygulanabilir ve kısa süreli terapiler arasında yer alır.

EMDR

Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme (EMDR), travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) gibi psikolojik sorunların tedavisinde kullanılan etkili bir terapi yöntemidir.

EMDR, travmatik deneyimlerin etkilerini azaltmak ve kişinin yaşamını olumlu yönde etkileyen duygusal ve zihinsel yeniden yapılanmayı teşvik etmek için görsel, işitsel veya dokunsal uyarıcılarla birlikte göz hareketlerini kullanır. EMDR, kişinin travmatik olayları hatırlamasını ve duygusal olarak bunlara tepki vermesini sağlar.

Daha sonra, terapistin rehberliğinde, kişi olayı hatırlarken göz hareketlerini takip eder. Bu süreç, beyindeki bilgi işleme sürecini değiştirerek, travmatik anıların duygusal etkisini azaltmaya yardımcı olur.

EMDR, aşağıdaki temel aşamalardan oluşur:

1. Hazırlık: Terapist, kişiyle güven ortamı oluşturur ve terapi sürecini anlatır. Kişi, travmatik deneyimleri hakkında bilgi verir ve terapi için hedefler belirlenir.

2. Değerlendirme: Kişi, travmatik olayları ve bu olayların neden olduğu duygusal tepkileri hatırlar. Bu süreçte, terapist, kişinin duygusal ve fiziksel tepkilerini gözlemler.

3. Duyarsızlaştırma: Kişi, travmatik olayı hatırlarken, göz hareketleri veya diğer uyarıcılarla birlikte dikkatini dağıtarak duygusal yükü azaltır.

4. Yeniden İşleme: Kişi, travmatik olayı hatırlarken, duygusal tepkileri ve düşünceleri değiştirmeye yönelik pozitif bir bakış açısı geliştirir. Bu süreçte, olumlu ve güçlendirici inançlar güçlendirilir.

5. Kapanış: Terapist, kişiye rahatlama ve gevşeme teknikleri öğretir. Terapi süreci değerlendirilir ve sonraki adımlar planlanır.

EMDR, genellikle birkaç seanstan oluşan kısa süreli bir terapidir. Ancak, travma derecesine ve kişinin ihtiyaçlarına bağlı olarak süre değişebilir. EMDR, travmatik olayların yanı sıra depresyon, anksiyete, panik atak, bağımlılık ve yeme bozuklukları gibi birçok durumun tedavisinde de etkili olabilir. Bu terapi, kişinin travmatik deneyimlerle başa çıkmasına ve yaşam kalitesini artırmasına yardımcı olabilir.

Hipnoterapi

Hipnoterapi, hipnoz durumunu kullanarak psikolojik ve duygusal sorunların tedavisinde kullanılan bir terapi yöntemidir. Hipnoz, kişinin bilinçdışına daha kolay erişim sağlamak amacıyla derin gevşeme ve dikkat odaklanmasıyla elde edilen bir durumdur. Hipnoterapi, bu derin gevşeme durumunda, terapistin yönlendirmesiyle olumlu değişikliklerin teşvik edildiği bir terapi sürecini içerir.

Hipnoterapi temel aşamalardan oluşur:

1. Hazırlık ve Güven Oluşturma: Terapist, kişiyle bir güven ilişkisi oluşturur ve terapi sürecini açıklar. Kişiye hipnoz hakkında bilgi verilir ve beklentileri konuşulur.

2. Gevşeme ve Odaklanma: Kişiye derin gevşeme teknikleri öğretilir ve dikkati odaklama egzersizleri yapılır. Bu, kişinin bilinçaltına daha kolay erişim sağlar.

3. Hipnoz Durumu: Kişi, terapistin yönlendirmesiyle derin gevşeme durumuna girer. Bu durumda, kişinin bilinçaltı daha açıktır ve terapist, olumlu değişiklikleri teşvik eder.

4. Olumlu Değişikliklerin Teşviki: Hipnoz durumunda, kişiye olumlu düşünceler, inançlar ve davranışlar hakkında olumlu telkinler verilir. Bu, istenmeyen düşüncelerin ve davranışların yerine daha sağlıklı olanların yerleştirilmesini sağlar.

5. Gerçekleştirme ve Kapanış: Terapist, kişinin hipnoz durumundan çıkmasına yardımcı olur ve terapi sürecini değerlendirir. Gerektiğinde ek seanslar veya destek önerilebilir.

Hipnoterapi, birçok psikolojik ve duygusal sorunun tedavisinde kullanılabilir. Bu sorunlar arasında anksiyete, depresyon, travma sonrası stres bozukluğu, fobiler, bağımlılıklar ve uyku sorunları yer alır. Ancak, hipnoterapi, herkes için uygun olmayabilir ve etkili olabilmesi için bir terapistin yönlendirmesi altında yapılmalıdır.

Aile ve Çift Terapisi

Aile ve çift terapisi, ilişki sorunlarını çözmek, iletişimi artırmak ve ilişkilerde daha sağlıklı dinamikler oluşturmak için kullanılan bir terapi türüdür. Bu terapi, bireyler arasındaki ilişkiyi geliştirmeyi ve aile içi çatışmaları çözmeyi hedefler. Aile ve çift terapisi hakkında bazı temel noktalar şu şekildedir:

1. İlişkiyi Değerlendirme: Terapist, ilişkinin mevcut durumunu değerlendirir. Bunun için bireylerle görüşmeler yapılır ve ilişki dinamikleri incelenir. Temel sorunlar belirlenir ve terapi hedefleri belirlenir.

2. İletişim Becerilerinin Geliştirilmesi: Terapist, bireyler arasındaki iletişimde eksiklikleri ve sorunları belirler. Ardından, daha etkili iletişim becerilerini geliştirmek için çeşitli teknikler öğretilir. Bu teknikler, duyguları ifade etme, dinleme ve anlama becerilerini içerir.

3. Çatışma Çözme Becerilerinin Öğretilmesi: Aile ve çiftler, çatışmaları etkili bir şekilde yönetmeyi öğrenir. Bunun için problem çözme becerileri, esneklik ve empati gibi yetkinlikler üzerinde çalışılır.

4. İlişki Dinamiklerinin Anlaşılması: Terapist, aile veya çiftin ilişki dinamiklerini anlamalarına yardımcı olur. Bu, geçmiş deneyimlerin, aile geçmişinin ve kişisel dinamiklerin ilişkiye etkisini değerlendirir.

5. İlişkiyi Güçlendirme: Aile ve çift terapisi, ilişkideki güçlü yönleri tanımlamayı ve bunları vurgulamayı da içerir. Bu, ilişkide bağlılığı ve güveni artırarak daha sağlıklı bir ilişki kurmayı teşvik eder.

Aile ve çift terapisi, evlilik sorunları, iletişim problemleri, çocuk yetiştirme zorlukları, aldatma, cinsel sorunlar ve diğer ilişki ile ilgili konuların tedavisinde etkili olabilir. Ayrıca, aile içi şiddet, bağımlılık ve diğer karmaşık durumlarla baş etme konusunda da yardımcı olabilir. Bu terapi, aile veya çiftin birlikte katıldığı seanslarla yapılabilir. Bazen bireylerin de ayrı ayrı seanslara ihtiyacı olabilir.

Terapist, her bir bireyin veya aile üyesinin ihtiyaçlarına göre terapi planını uyarlar. Aile ve çift terapisi, ilişkilerde daha sağlıklı ve tatmin edici bir yaşam sürmeye yardımcı olabilir. Ancak, terapi süreci boyunca katılımcıların açık olması, değişime istekli olmaları ve terapistin yönlendirmelerine uyum sağlamaları önemlidir.

Cinsel Terapi

Cinsel terapi, cinsel işlev bozuklukları, cinsel kimlik, cinsel yönelim ve ilişki sorunları gibi cinsellikle ilgili konuları ele alan bir terapi türüdür. Bu terapi, bireylerin cinsel sağlığını iyileştirmeyi, daha sağlıklı cinsel ilişkiler geliştirmeyi ve cinsel tatmini artırmayı hedefler. Cinsel terapi hakkında bilmeniz gereken bazı temel noktalar:

1. Cinsel Sağlık Değerlendirmesi: Terapist, bireylerin cinsel geçmişini, cinsel sağlık geçmişini ve mevcut cinsel sorunlarını değerlendirir. Bu, cinsel işlev bozuklukları, cinsel istek eksikliği, orgazm sorunları, ağrılı cinsel ilişki gibi konuları içerebilir.

2. Eğitim ve Bilgilendirme: Terapist, bireylere cinsellikle ilgili bilgi ve eğitim sağlar. Bu, cinsel anatomiden ve fizyolojiden cinsel yanlış inançlara kadar çeşitli konuları içerebilir. Bireylere sağlıklı cinsel ilişkiler için gerekli bilgiler verilir.

3. İletişim Becerilerinin Geliştirilmesi: Cinsel terapi, çiftler arasında daha açık ve sağlıklı iletişimi teşvik eder. Bu, duyguların ifade edilmesi, isteklerin paylaşılması ve partnerle iletişimde olumlu bir şekilde etkileşimde bulunma becerilerini içerir.

4. Cinsel Sorunların Çözümü: Terapist, cinsel sorunların kökenlerini belirler ve çözüm odaklı stratejiler geliştirir. Bu, cinsel performans kaygısı, vajinismus, erken boşalma gibi sorunlara odaklanabilir.

5. Olumlu Cinsel Kimlik ve İlişkilerin Desteklenmesi: Cinsel terapi, bireylerin cinsel kimliklerini ve cinsel yönelimlerini kabul etmelerine ve olumlu bir şekilde ifade etmelerine yardımcı olur. Ayrıca, sağlıklı cinsel ilişkilerin geliştirilmesini teşvik eder.

Cinsel terapi, bireysel veya çift seansları şeklinde gerçekleştirilebilir. Terapi süreci, kişinin veya çiftin ihtiyaçlarına göre uyarlanır ve genellikle birkaç hafta veya aylık seanslarla devam eder. Cinsel terapi, cinsel işlev bozukluklarının yanı sıra cinsel saldırı sonrası travma, cinsel kimlik sorunları, ilişki problemleri, cinsel sapkınlıklar ve cinsel doyum eksikliği gibi birçok konuda etkili olabilir.

Terapist, her bir bireyin veya çiftin ihtiyaçlarına ve hedeflerine göre terapi sürecini yönlendirir. Cinsel terapi, bireylerin cinsel sağlığını iyileştirmeye ve daha tatmin edici cinsel ilişkiler kurmalarına yardımcı olabilir. Ancak, terapi süreci boyunca açık olmak, terapistle işbirliği yapmak ve önerilen stratejilere uyum sağlamak önemlidir.